Üretra Darlığı Nedir

Üretra Darlığı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Üretra darlığı ya da üretral striktür. Mesane ile idrar deliği arasında bulunan üretranın darlığıdır. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülür. Ancak genellikle erkeklerde üretra darlığı olgularıyla karşılaşırız. Üretra darlığı olan kişi idrarını tam olarak tahliye edemez. Yani idrarını tamamıyla boşaltamaz. Böbreklerden çıkan idrar sırasıyla üreter, mesane ve üretrayı takip ederek vücuttan çıkar. Ancak üretra darlığı olgularında idrar üretradan tam olarak geçemez. İdrarın bir kısmı mesanede kalır, birikir.

Üretra Nedir?

Üretra, üriner sistemin boru şeklinde olan son bölümüdür. Kadınlarda 4-5 cm uzunluğundadır. Mesane çıkışından başlar, vajina girişinin hemen üstündeki delikte son bulur. Erkeklerde ise ortalama 20 cm kadardır. Mesane çıkışından başlayıp penis ucuna kadar uzanır. Ayrıca üretranın bir bölümü prostat bezi tarafından çevrelenmiş durumdadır. Üretranın 3-4 cm’lik mesaneye yakın olan kısmı prostat bezinin içinden geçer. Üretradaki bu bölüme prostatik üretra adı verilir. Üretranın hem bu denli uzun olması hem de prostat beziyle sarılı olması onu yaralanmalara açık hale getirir.

Üretra Darlığı Nedir?

Üretra darlığı, mesane ile idrar deliği arasında ince bir boru şekilde olan üretranın daralmasıyla karakterize bir hastalıktır. Üretra darlığının en önemli semptomu idrarı tam olarak boşaltamama, idrar yaparken ağrı, mesanedeki doluluk hissi gibi idrar yapmayla ilgili bir dizi şikayettir. Üretra darlığına en sık neden olan durumlarsa şöyledir:

  • Geçirilen ürolojik ameliyatlar
  • Trafik kazaları, travmalar, düşmeler, kalça kemiği kırıkları, penise gelen darbeler
  • Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar

Üretra darlığı bir üriner sistem hastalığı olduğu için üroloji bölümünün ilgi alanına girmektedir.

Üretra Darlığının Belirtileri

Üretrasında darlık olan  hastalar idrarlarını rahatlıkla ve tamamıyla yapamazlar. Buna bağlı olarak idrar yapmayla ilgili bir dizi farklı problemle karşılaşırlar. Üretra darlığının belirtileri şu şekildedir:

  • İdrar akışında güçsüzlük, tazyikte azalma, kesik kesik ya da sızıntı şeklinde idrar yapma
  • İdrar yaparken ağrı duyma
  • Mesanedeki idrar tamamen boşaltılamadığından mesanede doluluk hissi ve sürekli idrara çıkma ihtiyacı

Üretra darlığı başlangıçta kişilerin yaşam kalitesini ciddi oranda düşüren bir hastalık olarak öne çıkar. Ancak ilerleyen süreçte yaşamı tehdit eden boyutlara gelebilir. Tedavi edilmediği takdirde hastalığın ilerleyen aşamalarında mesanenin idrar depolama kapasitesi dolar ve böbrekten çıkan idrar üreterde (böbrekler ve mesane arasındaki boru) birikmeye başlar. Bir süre sonra ise böbrekte üretilen idrar çıkacak bir yer bulamaz ve böbrekte kalır. Bu durumda ise böbrek havuzcuklarında genişleme olur. Hidronefroz (böbreğin şişmesi) dediğimiz tablo ortaya çıkar. Bu da nihayetinde böbrek hasarına hatta böbrek yetmezliğine neden olabilir. Ayrıca idrar vücuttan tamamıyla tahliye edilemediği için sistit gibi idrar yolu enfeksiyonları ve prostatit gibi farklı üriner sistem enfeksiyonları görülebilir.

üretra darlığı

Tanı

Üretra darlığı hastaları genellikle idrar yapmada yaşadığı şikayetlerle hekime başvurur. Hastalar sürekli idrara çıkma, gece uyanıp tuvalete gitme, idrar hissiyle tuvalete gidip idrar yapamama, idrar bittikten sonra sürekli damlama olması gibi semptomlarla bir üroloji uzmanına gider. Bu şikayetler iyi huylu prostat büyümesi (BPH) başta olmak üzere birçok farklı ürolojik hastalığın belirtileridir. Hastanın fiziksel muayenesini yapıp ve öyküsünü değerlendirdikten sonra üretra darlığının kesin tanısı için bazı testlere başvururuz. Bunlardan ilki üroflowmetre (işeme testi)’dir. Bu testle idrar akım hızı, idrara çıkarma miktarı ve idrar akım eğrisi incelenir. Üretra darlığının kesin tanısı ise üretrografi ve Retrograt üretrografi adı verilen idrar yoluna özel bir ilaç vererek üretrada darlık olup olmadığını gösteren filmler konur. Böylece üretrada darlık olup olmadığı kesin olarak anlaşılır. Darlığın konumu, uzunluğu ve birden fazla yerde darlık olup olmadığı incelenir. Bu bilgiler ışığında ameliyat planlanır.

Tedavi

Üretra darlığının tedavisi cerrahidir. Temel olarak iki ameliyat uygulanır. Endoskopik yöntemle kapalı olarak uygulanan darlığın kesilerek açılmasını kapsayan üretrotomi ameliyatı ve açık olarak yapılan üretroplasti ameliyatı.

Kapalı Üretra Darlığı Ameliyatı (Üretrotomi İntern)

Üretra darlığı olgularında ilk ve en sık başvurulan tedavidir. İşlem ameliyathane ortamında ve genel anestezi altında yapılır. Bu yöntemde idrar deliğinden yaklaşık 1 cm çapında bir alet (üretratom) geçirerek üretraya ulaşılır. Ucunda kamera, ışık ve daralmış üretrayı kesmek için gerekli olan cerrahi enstürmanlar (genellikle soğuk bıçak veya lazer ışığı) bulunan bu aletle üretradaki darlık yüksek ışık altında ve büyütülmüş olarak görülür.

Üretranın daralmış ve idrar akımını sekteye uğratan kısmı cerrahi enstrüman yardımıyla kesilir. Ameliyat yaklaşık 1 saat sürer. Ameliyatın ardından hastaya sonda takılır ve ortalama 3 gün bu sonda takılı kalır. Genellikle ameliyattan bir gün sonra hastaların tarburculuğu planlanır.

Kapalı üretra darlığı ameliyatı sahip olduğu çeşitli avantajlar nedeniyle sık uygulanan bir tedavi yöntemidir. Ameliyat sonrası hastanın ciddi bir ağrısı olmaz, majör bir komplikasyon ile karşılaşma riski çok düşüktür, hasta ameliyattan bir gün sonra hatta aynı gün taburcu olabilir ve günlük yaşamına birkaç gün içinde geri dönebilir. Ayrıca ameliyat cerrah için de teknik olarak görece basit bir ameliyattır. Ancak ameliyatın başarı oranı tartışmalıdır. Darlığın uzunluğuna bağlı olarak ameliyatın erken dönemdeki başarı oranı yüzde 60 ila 75 arasıdır. Uzun dönemde ise bu oranlar düşmekte ve darlık tekrarlayabilmektedir. Üretrotomi ameliyatının 2 cm’in altı uzunluktaki darlıklarda daha iyi sonuç verdiği bilinmektedir.

Açık Üretra Darlığı Ameliyatı (Üretroplasti)

Üretra darlığı tedavisinde diğer bir tedavi seçeneği de açık cerahiyle yapılan üretroplasti ameliyatıdır. Üretradaki darlık 2 cm’den uzunsa ilk seçenek olarak üretroplasti ameliyatı değerlendirilir. Darlığı 1 cm civarında olan ancak daha önce uygulanan kapalı ameliyatlar ile kalıcı iyileşme sağlanamayan hastalarda da açık üretra darlığı ameliyatına başvurmak gerekir.  Üretroplasti ameliyatı ile üretradaki dar olan segment tamamen çıkarılır.

Üretradaki darlık 2 cm’den kısa ise dar segment kesildikten sonra ise üretran uç uca bağlanarak yeniden birleştirilir. Ancak darlık 2 cm’den uzunsa üretrayı yeniden bağlamak için greft dokusu gerekir. Kılsız penis derisinden ya da yanak mukozasından küçük bir parça alınır ve bu parça üretrayı birleştirmek için yama olarak kullanılır. Vakaya bağlı olarak açık üretra darlığı ameliyatı 2-3 saat sürer. Başarı oranı yüksek bir ameliyattır. Doğru ellerde yapıldığında yüzde 90-95 civarı bir başarıyla kalıcı iyileşme sağlanabilmektedir.

Üretra Darlığında Dilatasyon Tedavisi

Üretra darlığında yapılan bir diğer işlem de dilatasyondur. Bu tek başına uygulanan bir tedavi değildir. Dilatasyon, kapalı üretra darlığı ameliyatından sonra darlığın tekrarlamaması ya da tekrarlamanın geciktirilmesi amacıyla uygulanır. İdrar deliğinden idrar kanalına belli aralıklarla özel bir metal çubuk sokarak üretranın tekrar daralmaması amaçlanır. Bu işlem hastanın kendisi tarafından ya da hekim tarafından poliklinik ortamında yapılabilir. Ancak dilatasyon tedavisinin başarısı tartışmalıdır. Üretradaki darlığın tekrarlamasını engelleyemediği sadece bir nebze geciktirebildiği bildirilmektedir.

 



2 yorum

  • Abdulvahap

    Malatya dayım. 2 kez kapalı ameliyat oldum ama şikayetlerim geçmedi. Yeriniz nereede ve açık ameliyatın fiyatını ogrenebilir miyim?

Bir yanıt yazın

  • Türkçe
  • English